BRASSICACEAE - TURPGİLLER
Bilimsel Betim:
Otsu bitkiler, nadiren küçük çalılar. Yapraklar almaşlı, nadiren karşılıklı, sitipulsuz. Çiçekler çoğunlukla erdişi, altdurumlu, 2 simetrik düzlemli. Çanakyaprakları 4, serbest, karşılıklı çapraz çiftler halinde. Taçyapraklar 4, serbest, genellikle tırnaklı, çanakyapraklarla almaşlı dizilişli. Sitamenler çoğunlukla 6, tetradinam (yani iki seride, dışta 2 kısa, içte 4 uzun sitamenli), nadiren 4 ya da 2, filamentler genellikle kanatlı, bir eki olan ya da dişli. Balözü bezleri çeşitli şekillerde sitamenlerin tabanına dizilmiş. Yumurtalık birleşik 2 karpelli, çoğunlukla iki gözlü, sahte bir septumla ayrılır (yalancı perde). Meyve kapsül şeklinde, iki çenet tarafından alttan ayrılır, (belirgin olarak eninden 3 kat daha uzun ise “silikva”, daha kısa ise “silikula” olarak adlandırılır), nadiren lomentum (boğumlu bakla) ya da açılmayan meyve tipinde. Tohumlar genellikle ıslandığında yapışkan zamklı.
Kaynak:
Davis PH (1965). Cruciferae (Brassicaceae), Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 1: 248.
Halk Betimi:
“Turpgiller ailesi” dünyaya dağılmış olmakla birlikte ağırlıklı olarak Akdeniz bölgesi ve kuzey ılıman bölgeleriyle sınırlıdır. Bu aile Brassica oleracea L. (brokoli, lahana, karnabahar, Bürüksel lahanası vb.), Brassica rapa L. (şalgam, vb.), Brassica napus L. (kolza vb.), Raphanus sativus (turp), Armoracia rusticana G.Gaertn., B.Mey. & Scherb. (Yaban -at- turpu) gibi ekonomik açıdan önemli sebzeleri içerir. Ayrıca, biyoteknolojik ve moleküler çalışmaların model organizması olan Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. türünü içerir. Isatis tinctoria L. (çivitotu) geçmişte indigo (çivit) rengini üretmek için kullanılmıştır. Erysimum L. (zarifeotu), Iberis L. (hünkârbeğendiotu) Lobularia Desv. (akkuduzotu), Matthiola W.T. Aiton (şebboy), Hesperis L. (akşamyıldızı), Alyssum L. (kuduzotu) gibi cinslere ait bazı bitkiler güzel çiçekleri için bahçelerde yetiştirilmektedir. Tıbbi amaçla lullanılan türleri de vardır. Örneğin; Tere (Lepidium sativum L.) yaprakları ve sürgünleri, karaciğer şikayetlerinde, astım, öksürük ve hemoroit kanamalarında kullanılır. Sarışebboy (Erysimum x cheiri (L.) Crantz) tohumları bronşit ve ateşli hummada kullanılır. Çiçekleri felç ve iktidarsızlıkta kullanılır.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Brassicaceae, Erişim Tarihi: 24.12.2015.
Anonim 2 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Cruciferous_vegetables, Erişim Tarihi: 24.12.2015.
Anonim 3 (2017). http://www.biologydiscussion.com/angiosperm/dicotyledons/brassicaceae, Erişim tarihi: 22.04.2017.
