VERBASCUML.SIĞIRKUYRUĞU

VERBASCUML. - SIĞIRKUYRUĞU

Bilimsel Betim:

Biryıllık, ikiyıllık veya çokyıllık otlar, nadiren küçük çalılar, almaşlı veya çok nadiren karşılıklı basit ya da bölünmüş yapraklı, tabandakiler rozet şeklinde. Bitkiler tüysüz veya salgısız ya da salgılı tüy örtülü, basit ya da dallanmış tüylü. Çiçekler terminal salkımlarda, başaklarda veya bileşik salkımlarda. Çanak eşit ya da çok nadiren eşit olmayacak şekilde parçalı. Taç sarı, nadiren menekşe rengi veya mor, kahverengi veya sarımsı ya da mavimsi yeşil, tabaksı, ± aktinomorfik ya da bazen zigomorfik. Sitamenler 4 veya 5, bazen 4 verimli ve 1 staminotlu; filamentler ülgerli, sarımsı ya da morumsu-menekşe rengi tüylü veya nadiren tüysüz, tümü eşit veya 2 öndeki (alt) daha uzun ve daha kalın; arkadaki (üst) sitamenlerin 2 ya da 3’ü her zaman böbrek şeklinde ve enine olarak ortadan bağlı anterli, öndeki (alt) 2 sitamen benzer ya da ± uzamış, uzunlamasına bağlı ve kayıcı (dekürent) ya da nadiren eğimli yamuk bağlı. Sitilus tek, ipliksi ya da hemen hemen çomak-şeklinde; sitigma yarı küremsi, tersyumurtamsı veya kaşıksı. Kapsül perdeli, küremsi ya da dikdörtgensi-yumurtamsı veya silindirik; tohumlar çok sayıda, küçük, Türkiye’dekiler ters konik-prizmatik, enine çukurcuklu.

Kaynak:

Huber-Morath A (1978). Verbascum L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 6: 461.

Halk Betimi:

Tekyıllık, ikiyıllık veya çokyıllık otsu bitkilerden, nadiren küçük çalılardan oluşan bu cins ükemizde “sığırkuyruğu” ismiyle bilinir, Avrupa ve Asya’da doğal olarak yetişir, en yüksek çeşitliliği Akdeniz Bölgesinde gösterir. Ülkemizde yaklaşık olarak 350 taksonu bulunur. Bitkiler ilk önce toprak seviyesinde rozet yapraklar oluşturur ve daha sonra rozetten uzun bir gövde gelişir. İkiyıllık bitkiler ilk yılında rozet yaprakları, sonraki sezonda da gövdeleri oluşturur. Yapraklar sarmal dizilişli olup, genellikle yoğun tüylüdür, ancak bazı türlerde tüysüzdürler. Gövde üzerindeki çiçekler genellikle sarı renklidir, ancak turuncu, kırmızı-kahverengi, mor, mavi veya beyaz renkte çiçeklere sahip türleri de bulunur. Sığırkuyruğu tohumlarında yüksek oranda bulunan “rotenon (Böcek öldürücü olarak yaygın olarak kullanılan ve ilgili bitkilerden elde edilen toksik kristal bir madde)” balıkları felç edici etkisinden dolayı balık avlamada kullanılmıştır.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Verbascum /, Erişim Tarihi: 22.09.2016.

Anonim 2 (2016). https://gobotany.newenglandwild.org/search/?q=verbascum /, Erişim Tarihi: 22.09.2016.

Karavelioğulları F A (2012) Verbascum L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 850–870.