ALLIUML.SOĞAN

ALLIUML. - SOĞAN

Bilimsel Betim:

Soğanlı sıkapoz çokyıllıklar. Soğan tunikalı, tek ya da rizoma bağlı kümeler halinde. Yapraklar tabanda kınlı, ipliksi, şeritsi,eliptik, yassı ya da silindirik ilâ yarı silindiriğe kadar, sıklıkla içi boş silindirik şekilde. Çiçekler tepede şemsiye şeklinde, tomurcuklar tamamen sıpata ile kapanmış; sıpata düz ya da 2 veya daha çok kapağa ayrılmış, sıklıkla düşücü. Çiçek sapları sıklıkla tabanda bırakteli. Çiçek örtüsü yıldızsı, dar çansı ya da yumurtamsı-testimsi; segmentler kalıcı, serbest ya da tabanda hafifçe birleşmiş, 1 damarlı. Sitamenler 6, serbest ya da tabanda halka şeklinde birleşmiş, çiçek örtüsü segmentlerine bağlı ve bazen kendi tabanına yapışık; filamentler sıklıkla yanal uzantılı, anterler eliptik-dikdörtgensi, sırttan bağlı, içedönük. Yumurtalık 3-gözlü, tohumtaslağı genellikle 2, nadiren çok, her gözde. Sitilus 1, ipliksi, ginobazik; sitigma genellikle düz, nokta şeklinde ya da baş şeklinde, nadiren ± kısa 3-loplu. Meyve bölmeli kapsül; tohumlar her gözde 1−2 (nadiren daha fazla), genellikle üçgensi ya da yassı, nadiren küremsi, siyah. —  Çoğu türleri belirgin soğan ya da sarımsak kokulu.

Kaynak:

Kollmann F (1984). Allium L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 98.

Halk Betimi:

Yapraksız gövdeli, soğanlı ve çokyıllık bitkilerden oluşan bu cins ülkemizde yaygın olarak “soğan” ismiyle bilinir ve Kuzey Yarımküre’de doğal olarak yetişir. Dünyada yaklaşık 918 türü olan bu cinsin ülkemizde 112 türü (198 takson) bulunur. “Allium” cins ismi Latince’de “sarımsak” anlamına gelmektedir. Bazı kaynaklarda Yunanca’da “kaçınmak” anlamına gelen “aleo” kelimesinden, sarımsak kokusundan kaçınmaya ithafen bu ismin verildiğini ileri sürerler. Bu cins soğan (Allium cepa L.), sarımsak (Allium sativum L.), peynir sirmosu (Allium schoenoprasum L.) ve pırasa (Allium ampeloprasum L.) gibi önemli ticari sebzeleri içerir.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Allium#Uses)/, Erişim Tarihi: 21.02.2016.

Anonim 2 (2016). https://gobotany.newenglandwild.org/genus/allium/, Erişim Tarihi: 21.02.2016.

Anonim 3 (2016). http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Amaryllidaceae/Allium/, Erişim Tarihi: 21.02.2016.

Koyuncu M (2012). Allium L., Şu Eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 30–44.