Allium scorodoprasumL. Deli Pırasa

Allium scorodoprasumL. - Deli Pırasa

Bilimsel Betim:

Soğan basık-küremsi ilâ yumurtamsıya kadar, 1−2 cm çapında, sıklıkla saplı soğancıklı, dış tunika kahverengi, lifsi şeritlere ayrılan; soğancıklar çok sayıda, siyah, kahverengi ya da mor. Gövde 25−90 cm, dik. Yapraklar 2−5, 2−8(−15) mm genişliğinde, yassı ya da oluklu, kenarları kısa sert tüylü, gövdenin 1/3−1/2 alt kısmına kadar kınlı. Sıpata 1 kapaklı, yaklaşık 1,5 cm, kısa gagalı, düşücü. Şemsiye neredeyse küremsi, 14(−6) cm çapında, tomurcuklarda sarkık. Çiçek sapları eşit değil, alttakiler çok kısa, üsttekiler çiçek örtüsünün 8 katına kadar, tabanda çok sayıda bırakteollü. Çiçek örtüsü çansı, yumurtamsı-çansı ya da yumurtamsı-piramidal; segmentler leylak ilâ koyu mora kadar, birbirine doğru yönelmiş, dıştakiler 4,5 mm, mızraksı ya da dar yumurtamsı, arkasında ya da omurga boyunca kısa sert tüylü, içtekiler 5−5,5 mm, eliptik ya da dikdörtgensi-yumurtamsı, neredeyse sivri ya da küt. Filamentler içkin ya da neredeyse taşkın, tabanda kirpikçikli; ortadaki uzantılar, taban laminasının yaklaşık 1/4−1/3 katı kadar; yanal uzantılar ortadakilerin 2−3 katı kadar. Kapsül yaklaşık 4−5 mm.

subsp. rotundum(L.) Stearn

Dış çiçek örtüsü segmentleri koyu mor, içtekiler daha soluk renkli, eliptik, genellikle geniş beyazımsı kenarlı ya da neredeyse beyaz.

Kaynak:

Kollmann F (1984). Allium scorodoprasum L.,Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 172.

Halk Betimi:

Ülkemizde “deli pırasa” olarak bilinen bu tür, Avrasya ve Kuzey Afrika kökenli bir yabani soğandır. Doğal yayılışı İspanya ve Fas’tan İran’a ve Rusya’nın Avrupa bölümüne kadar uzanır. Mor renkte çiçeklere sahip ve 90 cm uzunluğa ulaşabilen çokyıllık bir bitkidir.

Kaynaklar:

Anonim (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Allium_scorodoprasum/, Erişim Tarihi: 21.02.2016.

Koyuncu M (2012). Allium L., Şu Eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 30–44.