Lathyrus aphacaL. - Sarı Burçak
Bilimsel Betim:
Nahif sarmaşık veya tırmanıcı biryıllık, 5−50 cm, tüysüz. Gövdeler kanatsız. Orta sitipullar genişçe yumurtamsı, 5−30 mm, kısaca tebersi; yaprağın geri kalanı basit bir sülüğe indirgenmiş. Çiçekler 7−13 mm. Çanak 3−9 mm; dişler neredeyse eşit, tüpten (l−)4/3−3 katı kadar uzun. Taç parlak ilâ çok soluk sarıya kadar. Bakla (meyve) şeritsi-dikdörtgensi, düz veya içe doğru kıvrık, 18−35 × 4−6 mm, tüysüz. Tohumlar düzgün, 2−3,5 mm.
var. biflorus
Çiçekdurumu sapı 1−2-çiçekli, sitipulların 1−4 katına kadar uzun. Çiçekler parlak sarı.
Çiçeklenme zamanı: Nisan−Haziran(−Temmuz).
Habitat (yaşam ortamı): Tarlalar (yaygın yabancı ot), bataklık alan, bozulmuş bozkırlar, yol kenarları vs., 0−1900 m.
Kaynak:
Davis PH (1970). Lathyrus aphaca L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 3: 367.
Halk Betimi:
Ülkemizde “sarı burçak” olarak bilinen bu tür, Güney Avrupa, Asya’nın bazı bölgelerinde ve Kuzey Afrika’da doğal olarak yetişir. Tekyıllık olan bu bitkilerin çiçekleri sarı renklidir. Diğer alttürlerden farklı olarak çiçekdurumu saplarının üzerinde iki çiçek bulunur ve çiçekleri parlak sarı renktedir. Meyveleri genellikle toksik aminoasitler içerir ve yüksek miktarda alındığında sinir sisteminde “latirizm” adı verilen ciddi bir sinirsel hastalığa sebep olur. Az miktarlarda alındığında tohumlarının güvenli ve oldukça besleyici olduğu belirtilmiştir. Tarlalarda yabancı ot olarak yaygın görülür.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Lathyrus_aphaca /, Erişim Tarihi: 09.02.2016.
Anonim 2 (2016). http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Lathyrus+aphaca //, Erişim Tarihi: 09.02.2016.
Güneş F (2012). Lathyrus L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 466−470.