Iris sintenisii Janka Çatal Süsen

Iris sintenisii Janka - Çatal Süsen

Bilimsel Betim:

Bitki 8−25(−38) cm. Rizom nahif, kahverengi lifli yaprak artıklarıyla sarılı. Yapraklar ± şeritsi, oldukça sert ve sıkça damarlı, 0,3−0,5 cm genişliğinde, eşit ya da kısmen çiçekleri aşan. Gövde dallanmamış, 1−2-çiçekli, sıklıkla nodlarda hafifçe zigzaklı. Bırakteler ve bırakteoller 3,5−6 cm. Çiçekler menekşe moru-mavi, dış tepaller beyazımsı zemin üzerinde belirgin damarlı; dış tepaller 3,8−4,5 cm, lamina yumurtamsı-eliptik, 1,3−1,4 × 0,9−1,3 cm, tırnak şeklinde daralan, 2,5−3 × 0,3−0,5 cm; iç tepaller tersmızraksı, 3−4 × 0,4−0,5 cm; sitilus dalları 2,6−2,8 × 0,5−0,6 cm, geriye kıvrık loplu, 0,2−0,3 × 0,2−0,3 cm. Yumurtalık 1−2 cm nahif gagalı, çiçek örtüsü tüpüne doğru aniden genişleyen. Kapsül dikdörtgensi, 1,5 × 1 cm, 2 cm’e kadar uzayan nahif gagalı.

 

Çiçeklenme zamanı: Haziran−Temmuz.

Habitat (yaşam ortamı): Kuru çimenlik yerler, çalılık ya da açık ormanlıklarda, genellikle kireçli topraklarda, 900−1350 m.

 

Kaynak:

Mathew B (1984). Iris sintenisii Janka, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 390.

Halk Betimi:

Ülkemizde “çatal süsen” olarak bilinen bu tür Türkiye, Avrupa ve Rusya’da yayılış gösterir. Ilıman bölgelerde süs bitkisi olarak yetiştirilen bir bitkidir. Iris” kelimesi Yunanca’da “gökkuşağı” anlamına gelir ve aynı zamanda Yunan mitolojisinde gökkuşağı tanrıçası “Iris”in adıdır. Latince tür ismi Alman botanikçi ve eczacı Paul Ernst Emil Sintenis’e ithafen verilmiştir. Mavi veya lavanta moru renkte çiçeklere sahip, boyu genellikle 30 cm’den kısa çokyıllık rizomlu (köksaplı) bir bitkidir. Şerit ve mızrak şeklinde yaprakları vardır. Haziran ile Temmuz ayları arasında çiçeklenir ve kuru çimenlik yerler, çalılıklar ya da orman açıklıklarındaki genellikle kireçli topraklarda bulunur.

 

Kaynaklar:

Anonim (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Iris_sintenisii /, Erişim Tarihi: 14.02.2016.

Güner A (2012). Iris L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 540–535.