Daucus carotaL. - Yabani havuç
Bilimsel Betim:
İkiyıllık, gövdeler genellikle dallı, 10−200 cm, kılkılçıklı, kıllı veya hemen hemen tüysüz. Yapraklar (1−)2−3-teleksi, segmentler çok değişken dişli, az teleksi veya derin teleksi, tüylü veya tüysüz, nadiren etli. Kollar (8−)10-çok sayıda, genellikle meyvede kıvrık. Bırakteler 1−2-derin teleksi, genellikle çiçek ve meyvede aşağı kıvrık. Taç yapraklar beyaz, pembemsi veya sarımsı renkli. Şemsiyenin merkezi çiçekleri bazen verimsiz ve indirgenmiş. Meyve 2−4 mm; ikincil kabarık çizgilerde dikenler tabanda birbiriyle birleşmemiş, merikarpın genişliğinden daha kısa.
Çiçeklenme zamanı: Haziran−Eylül.
Habitat (yaşam ortamı): Çayırlıklar, yamaçlar, kumullar, tarlalar, vs., 0−2000 m.
Kaynak:
Cullen J (1972). Daucus carota L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 4: 531.
Halk Betimi:
Ülkemizde “yabani havuç” olarak bilinen bu bitki, Avrupa ve Güneybatı Asya’nın ılıman bölgelerinde doğal olarak yetişir ve Kuzey Amerika ve Avustralya’da ise sonradan doğallaşmıştır. Beyaz, pembemsi veya sarımsı renkte çiçeklere sahip, iki metreye kadar boylanabilen ikiyıllık bir bitkidir. Narin beyaz renkte çiçeklerini ikinci büyüme yılında açar. Haziran ve Eylül ayları arasında çiçek açar ve çayırlıklar, yamaçlar, kumullar ve tarlalarda yetişir. Her ne kadar her ikisi de karakteristik havuç kokusuna sahip olsa da yabani formların kökü ince, sırık gibi olup etli ve parlak turuncu renkli kazık köklere sahip kültür çeşidine çok az benzerlik gösterir. Havuç önemli kök sebzelerindendir ve gıda sektöründe ekonomik önem taşımaktadır. Havuç bazı vitaminler (A, B, C, E, H), beta karoten, folik asit ve pantotenik asit bakımından zengindir. Gıda olarak kullanılmasının yanında, sağlık açısından görme yeteneğini iyileştirici, kolesterolü düşürücü ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilere sahiptir.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Daucus_carota, Erişim Tarihi: 20.12.2015.
Anonim 2 (2015). http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/daucus-carota-wild-carrot, Erişim Tarihi: 20.12.2015.
Bystrıcká J, Kavalcová P, Musılová J, Vollmannová A, Tóth T, Lenková M (2015). Carrot (Daucus carota L. ssp. sativus (Hoffm.) Arcang.) as source of
antioxidants. DOI: 10.14720/aas.105.2.13.
Zdravkovska M, Agic R, Popsimonova G, Bogevska Z, Davitkovska M (2016). Morphologıcal Characterıstıcs And Yıeld Of Carrot (Daucus Carota L.) Grown with Applıcatıon Of Mıcrobıologıcal Fertılızers. UDC 635.13-184.7.
Menemen Y (2012). Daucus L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 58.