RUBIACEAE - KÖKBOYASIGİLLER
Bilimsel Betim:
Odunsu ilâ otsuya kadar çokyıllıklar veya biryıllıklar. Yapraklar karşılıklı, düz, sitipullu; sitipullar yaprak sapları arasında bulunan ve ± kaynaşık veya daha sıklıkla yaprak-benzeri ve halkalar halinde 4 ilâ 10 (veya daha fazla) 'yapraklı'. Çiçekdurumu genellikle tirsus, bırakteli veya değil, gevşek ilâ daralmışa kadar, neredeyse başak veya neredeyse baş şeklinde. Çiçekler çoğunlukla erdişi, çok nadiren tek eşeyli ve birevcikli veya ikievcikli, aktinomorf, genellikle 4−5-parçalı. Çanakyapraklarçoğunlukla serbest, bazen indirgenmiş. Taç yapraklar bileşik, borazansı, hunimsi, çansı veya tabaksı, tüp kısa ilâ çok uzuna kadar, loplar burulmuş, kiremitvari veya çenetsi. Sitamenler epipetal, taç lopları ile almaşlı dizilişli. Yumurtalık altdurumlu, sıklıkla sadece 2-gözlü, her hücre 1−çok tohumtaslaklı. Meyve kapsül, üzümsü veya eriksi ya da 2 merikarpa ayrılan.
Kaynak:
Davis PH (1982). Rubiaceae, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 722.
Halk Betimi:
“Kökboyasıgiller ailesi”, otsu bitkiler, çalılar, ağaçlar ve tropik sarmaşıkları içeren, dünya çapında geniş yayılışa sahip bitkilerden oluşur. Bununla birlikte, en büyük tür çeşitliliği subtropiklerde görülür.Ekonomik açıdan önemli olan bu aile; “kahve”nin kaynağı olan “yabani kahve (Coffea L.)” cinsini, sıtmanın tedavisinde kullanılan “kinin” maddesinin kaynağı “kinkona (Cinchona L.)” cinsini, bazı boya bitkileri “kökboyası (Rubia L.)”ve süs bitkilerini,gardenya (GardeniaJ.Ellis), iksora (Ixora L.), beşiz çiçeği (PentasBenth.),içerir. Kratom (Mitragyna speciosa (Korth.) Havil.)bitkisinin yaprakları ağrı kesici ve uyarıcı nitelikte çeşitli alkaloidler içerir. Güneydoğu Asya'da geleneksel halk tıbbında kullanılmaktadır. Ancak yan etkileri üzerinde yeterince klinik çalışma yapılmamıştır.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2016).https://en.wikipedia.org/wiki/Rubiaceae/, Erişim Tarihi: 30.06.2016.
Anonim 2(2016).https://gobotany.newenglandwild.org/search/?q=rubiaceae./Erişim Tarihi: 30.06.2016
