TARAXACUM ZinnKARAHİNDİBA

TARAXACUM Zinn - KARAHİNDİBA

Bilimsel Betim:

Sıkapozlu, tüysüz veya örümcekağsı tüylü çokyıllıklar. Yapraklar tabanda, rozetsi, genellikle geriye doğru loplu. Kapitulum homogam, dilsi, tek veya nadiren birkaçı yapraksız gövde (sıkapoz) üzerinde. İnvolukrum dikdörtgensi-çansı; filariler çok serili, içteki seriler dik, neredeyse eşit, dıştakiler yayık veya geriye kıvrık, filariler sıklıkla neredeyse uçta kamburlu veya boynuzlu. Çiçek tablası çıplak. Çiçekler sarı, nadiren beyaz; dilcikler sıklıkla sırtta renkli çizgili. Kapçıklar (meyveler) dikdörtgensi, silindirik, 10-damarlı, çeşitli renklerde, genellikle üstte dikencikli (kaba pürüzlü veya yumrucuklu), uçta daralan konik veya silindirik kozalak şeklinde ve nahif beyaz bir gaga taşır, nadiren gagasız. Sorguç çok serili, ince az pürüzlü, kalıcı.

Kaynak:

Van Soest JL (1975). Taraxacum Wiggers, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 788.

Halk Betimi:

Çokyıllık otsu bitkilerden oluşan bu cins ülkemizde yaygın olarak “karahindiba” ismiyle bilinir ve Avrasya ve Kuzey Amerika’da doğal olarak yetişir. Dünyada yaklaşık olarak 2332 türü bulunan bu cinsin ülkemizde 55 türü (56 takson) bulunur. İngilizce ismi olan “dandelion”, Fransızca “dent de lion”, “aslan dişi” anlamına gelir ve bitkilerin kaba dişli yapraklarını tasvir eder. Çiçek renkleri sarıdan turuncuya kadar değişik tonlardadır. Gündüzleri açan çiçekler geceleri kapanırlar. Bitkisel tedavide safra ve karaciğer problemlerini tedavi etmek için ve diüretik (idrar söktürücü) olarak kullanılmıştır. Bitkilerin yapraklarında A, C ve K vitaminleri bulunur ve iyi birer kalsiyum, potasyum, demir ve manganez kaynağıdır. Yüksek potasyum içerdiğinden dolayı, karahindibanın potasyum tutucu diüretik ilaçlarla birlikte tüketilmesi kanda potasyum seviyesinin aşırı yükselmesi anlamına gelen “hiperkalemi” riskini de arttırabilir.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Taraxacum, Accessed, Erişim Tarihi: 22.01.2016.

Anonim 2 (2016). https://gobotany.newenglandwild.org/genus/taraxacum /, Erişim Tarihi: 22.01.2016.

Anonim 3 (2016). http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Compositae/Taraxacum//, Erişim Tarihi: 22.01.2016.

Ekim T (2012). Taraxacum Zinn, Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 207–210.