SANICULA L. - SANİKEL
Bilimsel Betim:
Dik, kısa kökgövdeli, tüysüz, çokyıllık bitkiler; lifli yaka yok ve çoğunlukla tabanda yer alan yapraklar elsi bir şekilde bölünmüş, ± dairesel veya yüreksi. Çiçekdurumu belirgin bileşik şemsiye. Çiçeksel yapraklı, bırakteli ve bırakteollü. Şemsiyecikler yoğun, ± küremsi. Çanak yapraklar mevcut, üçgensi, meyvede kalıcı. Taç yapraklar beyaz veya pembemsi renkli. Meyve yumurtamsı-dairesel, hafifçe lateralden yassılaşmış, yoğun olarak çengel tüylü kıllarla kaplı. Sırttaki kabarık çizgiler fark edilmez. Sırtsal yağ kanalları 3, komisural 2. Karpoforsuz.
Kaynak:
Hedge IC & Lamond JM (1972). Sanicula L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 4: 289.
Halk Betimi:
Çokyıllık otsu bitkilerden oluşan bu cins ülkemizde “sanikel” olarak bilinir ve Kuzey ve Batı Avrupa'dan Akdeniz bölgesine kadar, Kafkasya, Batı Sibirya, Kuzey İran, Hindistan, Malezya, Tropikal ve Güney Afrika’da doğal olarak yetişir. Dünyada yaklaşık olarak 44 türü ve ülkemizde 1 türü (1 takson) bulunur. Beyaz ya da pembemsi renklerde çiçeklere sahip olan bu bitkiler ormanlık ve gölge yerlerde yetişir. “Sanicula” ismi Latince’de “sağlıklı” anlamına gelen “sanus” kelimesinden türetilmiştir. Bazı türleri antibakteriyal, antifungal ve hemolitik (kanyıkımı) aktiviteye sahip saponinler içermektedirler. Sanicula europaea L. (sanikel) türü ise influenza A virüsüne (insanlarda grip enfeksiyonuna en sık neden olan virüs) karşı antivirütik aktiviteye sahiptir.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Sanicula, Erişim Tarihi: 21.12.2015.
Anonim 2 (2015). http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Apiaceae/Sanicula/ Erişim Tarihi: 21.12.2015.
Turan K, Özbaş Turan S, Kuru A (1999). Sanicula europaea L. Rizomlarından Hazırlanan Sulu Ekstraktların Anti-İnfluenza Virus Aktivitesi. Tr. J. of Biology
23: 369–376.
Menemen Y (2012). Sanicula L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 77.