Solanum americanumMill. (Syn: Solanum nigrum L. subsp. nigrum ) İtüzümü

Solanum americanumMill. (Syn: Solanum nigrum L. subsp. nigrum ) - İtüzümü

Bilimsel Betim:

Biryıllık, neredeyse tüysüz ilâ ülgerliye kadar, saplı salgılı tüyler var ya da yok, genellikle kuruduğunda siyahımsı. Gövde dik, 10−70 cm, dallanmış, köşeli. Yapraklar 10 × 7 cm’ye kadar ayalı, yumurtamsı ilâ yumurtamsı-baklavamsıya kadar, tabanı kamamsı, yaprak sapına doğru kayıcı (dekürent), kenar düz ilâ körfezli-dişliye kadar, her iki yüzü cılız tüylü. Talkım çiçekdurumları salkım şeklinde, (2−)5–10-çiçekli, çiçekdurumu sapları 15–30 mm, meyve sapları yaklaşık olarak çiçekdurumu sapları ile aynı uzunlukta. Çanak 2 mm, loplar üçgensi, neredeyse sivri, aralarındaki sivri köşeli. Taç beyaz, 5–6 mm, lopların dışı cılız tüylü. Üzümsü meyve siyah, küremsi, 7–10 mm.

 

Çiçeklenme zamanı: Haziran–Kasım.

Habitat (yaşam ortamı): Çakıllı yerler, kum tepeleri, nehir kenarları, yol kenarları, ekili araziler, 0–1500 m.

 

Kaynak:

Baytop A (1978). Solanum nigrum L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 6: 439.

Halk Betimi:

Ülkemizde “itüzümü” ismiyle bilinen bu tür, Avrasya’da doğal olarak yetişir, daha sonra Amerika, Avusturalya ve Güney Afrika’ya da yayılmıştır. Beyaz çiçeklere sahip, 70 cm’ye kadar uzayabilen tekyıllık bir bitkidir. Haziran ile Kasım ayları arasında çiçeklerini açar ve çakıllı yerler, kum tepeleri, nehir kenarları, yol kenarları ve ekilmiş yerlerde yetişir. Bitkinin olgunlaşmamış yeşil meyveleri çok zehirlidir ve çocukların ölümüne neden olduğu rapor edilmiştir. Olgunlaşmış meyveler ve yapraklar da zehirlenmeye neden olabilir. Bunun nedeni zehirli birçok kimyasal madde ihtiva etmesinden dolayıdır.

Bilimsel çalışmalarda, itüzümünden (Solanum americanum) alınan ekstraktların, “herpes simpleks tip 1 virüsüne (HSV-1)” karşı seçici antiviral aktiviteye sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca, S. americanum'un metanol ekstraktları, bazı bakterilere karşı yüksek antimikrobiyal etkinliğe sahiptir. Su bazlı ekstraktların hiçbir antibakteriyel aktivitesi tespit edilememiştir.

 

Kaynaklar:

Anonim (2016) https://en.wikipedia.org/wiki/Solanum_nigrum /, Erişim Tarihi: 07.11.2016.

Güner A (2012) Solanum L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 873.