Salix capreaL. - Sorgun
Bilimsel Betim:
Çalı ya da küçük ağaç, 3−10 m; ağaç kabuğu kabaca çatlaklı, sarımsı. Sürgünler oldukça kalın, ilk önce havlı, daha sonra neredeyse tüysüz. Kabuğu soyulmuş odun düzgün ya da dağınık zayıf çizgicikli. Tomurcuklar uzamış-yumurtamsı, siyahımsı, küt. Yapraklar genişçe yumurtamsı ilâ yumurtamsı-dikdörtgensiye kadar, uzunluğu genişliğinin 1,5−2,2 katı, 5−12 × 3−5,5 cm, küt, sivri ya da yamuk biçimde sipsivri uçlu, kenarlar körfezli-dişli, küt dişli ya da dümdüz, ± fırfırlı, koyu yeşil ve üzeri tüysüz, alt kısmı yumuşak gri-kaba tüylü, neredeyse yünlü (nadiren tüysüz); yaprak sapı 1−1,5 cm. Sitipullar büyük, böbreksi ilâ yarı-yüreksiye kadar, dişli, düşücü. Tırtılsı çiçekdurumları (amentumlar) yapraklardan önce görülen, neredeyse sapsız; erkek çiçekdurumu dikdörtgensi-yumurtamsı, 2−3,5 × 1,5−2 cm; sitamenler 2, filamentler tüysüz, anterler 0,9−1,2 mm; dişi çiçekdurumu meyvedeyken 3−7 cm’e kadar uzayan, kapsül 6−8 mm, yumurtamsı-konik, kaba tüylü; çiçeksapı meyvedeyken balözü bezinin 4−6 katı.
Çiçeklenme zamanı: Nisan−Mayıs.
Habitat (yaşam ortamı): Akarsu kenarları, yaprak döken ormanların açıklıkları, 0−2250 m.
Kaynak:
Skvortsov AK & Edmondson JR (1982). Salix caprea L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 710.
Halk Betimi:
Ülkemizde “sorgun” ismiyle bilinen bu tür, Avrupa, Batı ve Orta Asya’da doğal olarak yetişir. 10 metreye kadar boylanabilen yaprak döken bir çalı veya küçük ağaçtır. Nisan ile Mayıs aylarında çiçeklerini açar, dere kenarları ve yaprak döken ormanların açıklıklarında yetişir. Bu ağacın odunu gevrek ve kırılgandır. Bu nedenle iyi bir kereste kaynağı sayılmaz. Bununla birlikte, hem deri tabaklamada kullanılan “tannin” hem de aspirinin hammaddesi “salisin” bitkinin kabuğundan ekstrakte edilebilir. Az miktarda kültür çeşidi bahçe peyzajında kullanılır.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2016) https://en.wikipedia.org/wiki/Salix_caprea/, Erişim Tarihi: 05.08.2016.
Anonim 2 (2016) http://www.luontoportti.com/suomi/en/puut/goat-willow /, Erişim Tarihi: 05.08.2016
Anonim 3 (2016) https://gobotany.newenglandwild.org/search/?q=salix+caprea/, Erişim Tarihi: 05.08.2016
Mataracı T (2012) Salix L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 836–839.