Quercus roburL. Saplı Meşe

Quercus roburL. - Saplı Meşe

Bilimsel Betim:

Geniş-yayılıcı tepeli, yaklaşık olarak 25 m’ye kadar uzayan, yaprak döken ağaçlar; genç sürgünler tüysüz ya da havlı, açık kahverengi ilâ kırmızımsı-kahverengiye kadar; tomurcuklar 4 mm’ye kadar, tüysüz, kirpikli kenarlı ya da kaba tüylü, kırmızımsı-kahverengi. Yapraklar genellikle uç sürgünlerde toplanmış, tersyumurtamsı, yaklaşık 20 × 9 cm’ye kadar, sapsız ve kulakcıklı ya da saplı, 5−8 düz, düzensizce yuvarlak, derin loplu, bazen ikincil loplu; birincil damarlar 5−9 adet, ara damarlar da var; tüy örtüsü çok kollu-yıldızsı tüylü, alt kısımda ± yoğun ya da nadiren seyrek, üstte grimsi ya da sarımsı-yeşil, tüysüz ya da biraz yıldızsı tüylü, nadiren iki yüzü de tüysüz. Çiçekdurumu sapı (2−)4−12 cm. Küçük çanak (kadeh) yarı küremsi, nadiren çanak şeklinde, 15−20 mm çapında, grimsi-kahverengi; pullar konsantrik, üç köşeli kızıl uçlar hariç birleşik, yassı ya da dışbükey; meyve 1/2−2/3 oranında taşkın.

Meyvelenme zamanı: Ağustos−Eylül.

Habitat (yaşam ortamı): Yaprak döken ormanlarda seyrek, taşkın (su basan) ovalar, bozkırlar, sıklıkla dere kenarları, 100-1000 m.

Kaynak:

Hedge IC & Yaltırık F (1982). Quercus robur L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 662–663.

Halk Betimi:

Ülkemizde “saplı meşe” olarak bilinen bu tür, Avrupa’nın çoğu yerinde, Kafkasya’ya kadar ve Anadolu’da doğal olarak yayılış gösterir. Saplı meşe ılıman bölgelerde yaygın bir şekilde yetiştirilmektedir ve Çin ve Kuzey Amerika'da doğaya kaçarak yayılmıştır. 25 metreye kadar uzayabilen yaprak döken bir ağaçtır. Kerestesi oldukça dayanıklı bir malzeme olduğundan günümüzde mobilya, fıçı, kaplama, kasnak ve parke imalatında kullanılır. Böcekler, kuşlar ve memeli hayvanlar için değerli bir gıda kaynağıdır. Yapraklarında, tomurcuklarda ve palamudunda çok sayıda böcek yaşar ve meşe palamudu bazı kuşlar ve küçük memeliler tarafından yenir. Meşe üzerinde çeşitli mazı sinekleri tarafından meydana getirilen mazılar (gal) boya endüstrisinde ve derilerin tabaklanmasında kullanılmaktadır. Ayrıca, bu böcek galleri siyah mürekkep yapımında kullanılır.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2015). http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/quercus-robur-english-oak, Erişim Tarihi: 29.11.2015.

Anonim 2 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Quercus_robur, Erişim Tarihi: 29.11.2015.

Güner A (2012). Quercus L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 506–511.