Pedicularis condensata Bieb. Kırk Bitotu

Pedicularis condensata Bieb. - Kırk Bitotu

Bilimsel Betim:

Çokyıllık. Gövdeler 20–70 cm, dik, kuvvetli, dallanmamış, salgısız havlı, nadiren tüysüz, kalın köklü. Yapraklar dikdörtgensi ilâ dikdörtgensi-mızraksıya kadar, iki kez derin teleksi, 4−12 × 1,7–6 cm, testeredişli-kütdişli; tabandakiler uzun saplı (saplar 3-12 cm), gövdedekiler az sayıda, almaşlı, sapsız. Çiçekdurumu çok çiçekli, yoğun, dikdörtgensi, yünlü uzamış başak, meyvede 20(−30) cm’ye kadar. Bırakteler derin teleksi ya da dişli, 10–20 mm. Çiçek sapları dik-yayık, 1 mm. Çanak çansı, 8-11 mm, ± yünlü ya da kısa tüylü; tüp 7–9 mm; loplar kısa, 1–3 mm, üçköşeli, neredeyse eşit. Taç krem ilâ sarıya kadar, 20–27 mm; tüp 14–19 mm, kıvrık; üst dudak geniş, küt, ± düz. Anterler mukronat, filamentlerin tamamı havlı. Kapsül tersyumurtamsı, küt, 7–9 mm, tüysüz.

Çiçeklenme zamanı: Haziran–Ağustos.

Habitat (yaşam ortamı): Köknar (Abies L.), çam (Pinus L.), ladin (Picea L.) ormanları, ormangülü (Rhododendron L.) aralarında, çayırlıklar, meralar, kayalık yamaçlar, 1460–3200 m.

Halk Betimi:

Ülkemizde “kırk bitotu” olarak bilinen bu tür, Türkiye, Kafkasya ve Kuzey İran’da doğal olarak yetişir. Krem veya sarı renkte çiçeklere sahip, 70 cm’ye kadar boylanabilen çokyıllık otsu bir bitkidir. Haziran ve Ağustos ayları arasında çiçek açar ve köknar, çam, ladin ormanları, orman gülleri arasında, çayırlıklar, otlaklar ve kayalık yamaçlarda yetişir. Bu bitki antioksidan ve mikrop öldürücü aktiviteler gösterir.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2016) http://www.tubives.com/index.php?sayfa=1&tax_id=7323/, Erişim Tarihi: 22.09.2016.

Anonim 2 (2018) http://dergipark.gov.tr/marupj/issue/28681/311812, Erişim Tarihi: 26.03.2018.

Özbek M U (2012) Pedicularis L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 657-658.