Orchis simiaLam. - Salep Püskülü
Bilimsel Betim:
Orchis stevenii Rchb.f. ve Orchis militaris L.’e benzer fakat daha küçük ve daha nahif. Başak yumurtamsı ilâ konik şekline kadar, tepedeki çiçekler ilk açar. Çanakyapraklar uzunca sipsivri, külah dışta kül renginde ve gül rengi çilli veya damarlı. Dudak yaklaşık 15–20 mm, orta beyazımsı-gül renginde ve çok kısa morumsu sivilceli, şeritsi yan loplara doğru tabana yakın derince bölmeli, orta lop dilsi, 2 birbirinden uzak şeritsi küçük loplara bölünmüş, arası belirgin dişli; tüm küçük loplar uçlara doğru koyu mor ± yukarı doğru kıvrılmış. Mahmuz silindirik, yumurtalığın yaklaşık yarısı kadar uzunlukta.
Çiçeklenme zamanı: Nisan–Mayıs.
Habitat (yaşam ortamı): Çimenli yamaçlar, çalılık, kalkerli topraklar üzerinde, 0–1200 m.
Kaynak:
Renz J & Taubenheim G (1984). Orchis simia Lam.,, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 522.
Halk Betimi:
Ülkemizde “salep püskülü” olarak bilinen bu tür, Güney İngiltere de dahil Orta ve Güney Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Rusya, Türkiye, Kafkasya, Kuzey Irak, İran’dan Türkmenistan ve Kuzey Afrika’ya kadar doğal olarak yetişir. Yurt dışında kullanılan ismi olan “maymun orkidesi” ismini adını, maymun vücudunun genel şeklini gri pembe ile kırmızımsı çiçeklerle taklit eden loblu dudağından alır. "Salep" kaynağı olan çok besleyici yumruya sahiptir. Salep püskülü verimsiz çayırlık, garig (Akdeniz ikliminde görülen kıraç alanlar), maki, çalılık alanlar, orman kenarları ve orman açıklıklarında bulunur.
Bu bitki kuru ilâ hafif nemli koşulları, nötr ilâ kalkerli toprakları tercih eder. Tam güneş ışığıyla orta gölgeli alanlarda büyür ve çiçeklerini Mart ilâ Haziran aylarında açar.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/Orchis_simia, Erişim Tarihi: 10.05.2017.
Anonim 2 (2017). http://www.iucnredlist.org/details/175980/1, Erişim Tarihi: 10.05.2017.
Güler N (2012). Orchis L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 645–650.