Mentha pulegiumL. - Yarpuz
Bilimsel Betim:
Çokyıllık keskin kokulu ot. Gövdeler 10−40 cm, sürünücü ilâ dike kadar. Yapraklar 8−30 × 4−12 mm, dar eliptik ve tabanda daralmış ilâ neredeyse dairesele kadar, kısa saplı, kenarlar hafifçe dişli. Yalancı çevrel çiçekdurumları (vertisillasterler) neredeyse yaprak benzeri braktelerle sarılı. Çanak (2−)2,5−3 mm, tüpsü, zayıfça 2-dudaklı, boğazın içi tüylü. Taç tüpü altta hörgüçlü, leylak.
Çiçeklenme zamanı: Haziran−Eylül.
Habitat (yaşam ortamı): Yazın kuruyan nemli alanlar. 0−1300 m.
Kaynak:
Harley RM (1982). Mentha pulegium L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 385−386.
Halk Betimi:
Ülkemizde“yarpuz” olarak bilinen bu tür, Türkiye, Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Asya’da doğal olarak yetişir. Leylak renkte çiçeklere sahip, 40 cm’ye kadar boylanabilen çokyıllık otsu bir bitkidir. Haziran ve Eylül ayları arasında çiçek açar ve yazın kuruyan nemli alanlarda yetişir. Yağı çok zehirli olmasına rağmen, Yunanlılar ve Romalılar tarafından yemeklerde kullanılmıştır. Bitkinin taze veya kurutulmuş yaprakları, puding tatlandırıcısı olarak kullanılmıştır. Geleneksel halk tıbbında, adet söktürücü olarak kullanılır, ancak düşüğe neden olabilir. Türkiye’de bitkinin taze yaprakları çiğ olarak, kurutulmuş yapraklar ise baharat olarak kullanılmaktadır.
Kaynaklar:
Anonim (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Mentha_pulegium, Erişim Tarihi: 14.02.2016.
Dirmenci T (2012). Mentha L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 561–562.