Medicago sativaL. Karayonca

Medicago sativaL. - Karayonca

Bilimsel Betim:

Çokyıllık ot, gövdeler sürünücü, yükselici veya dik, 15−70 cm, yatık cılız tüylü ya da neredeyse tüysüz. Sitipullar alt kısımda dümdüz ya da çentikli. Yaprakçıklar 4−18 × 2−10 mm, yatık-havlı, alt yapraklar tersyumurtamsı, üst yapraklar daha uzun, kamamsı-tersmızraksı ilâ şeritsi-tersmızraksıya kadar, üstte testeredişli, tepedeki diş genellikle yan dişlerden daha uzun. Çiçekdurumu sapı yaprak sapından çok daha uzun, salkım genişliğinin 1−3(−4) katı kadar uzun, 8−30-çiçekli. Çiçekler 6−12 mm, esmer menekşe veya soluk lavanta rengi (çok nadiren beyaz). Çanak dişleri bizsi, konik yeşil tüpün 1−2 katı kadar uzunlukta. Meyve 2−4 gevşek kıvrımlı açık helezonî, 5−9 mm çapında, ağsı-damarlı, yatık-cılız tüylü veya nadiren tüysüz. Tohumlar 10−20 ve 1−2,5 mm uzunluğunda, sarı ya da kahverengi.

subsp. sativa

Meyveler 5−9 mm çapında; tohumlar 2,2−2,5 mm; çiçekler 6−12 mm.

Çiçeklenme zamanı: Nisan−Eylül.

Habitat (yaşam ortamı): Bozkırlar, kayalık ve otlak yamaçlar, çalılıklar, meralar, kumullar, tarlalar (ekili ve nadasa bırakılmış), yol kenarları, 0−2500 m.

Kaynak:

Heyn CC & Davis PH (1970). Medicago sativa L., Şu eserde: Davis PH (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 3: 488.

Halk Betimi:

Ülkemizde “karayonca” olarak bilinen bu tür, ılıman bölgelerde doğal olarak yetişir. Esmer menekşe veya soluk lavanta rengi çiçeklere sahip, 70 cm’ye kadar boylanabilen çokyıllık otsu bir bitkidir. Nisan ve Eylül ayları arasında çiçek açar ve bozkırlar, kayalık ve otlak yamaçlar, çalılıklar, çayırlar, kumullar, ekili ve nadasa bırakılmış tarlalar ve yol kenarlarında yetişir. Antik Yunanlılar ve Romalılar döneminden beri hayvan yemi olarak yetiştirilen bu bitki günümüzde de birçok ülkede önemli bir yem mahsulü olarak yetiştirilmektedir. Yüksek protein içeriği ve yüksek oranda sindirilebilir liflerinden dolayı yüksek verimli süt inekleri, danalar, atlar, koyunlar ve keçiler için yem olarak kullanılır. Bu bitki saponin benzeri maddeler içerir. Yapraklarının fazla miktarda tüketilmesi kırmızı kan hücrelerinin bozulmasına neden olabilir.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2016). https:/en.wikipedia.org/wiki/Alfalfa /, Erişim Tarihi: 12.02.2016.

Anonim 2 (2016). http:/www.pfaf.org/user/plant.aspx?LatinName=Medicago+sativa /, Erişim Tarihi: 12.02.2016.

Keskin M (2012). Medicago L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 473–477.