Limodorum abortivum(L.) Sw. var. abortivum - Saçuzatan
Bilimsel Betim:
Genellikle gürbüz bitkiler, 30–80 cm. Gövde kalın, yeşilimsi veya kurşun renginde-mor, tozlu-mor kınlarla sarılmış. Başak 35 cm’ye kadar uzar. Bırakteler mızraksı, alttakiler yumurtalığı geçer. Çiçekler 4–25, hafifçe mor renkli, nadiren ten-renkli. Çanakyapraklar tersyumurtamsı-mızraksı, 25 × 11 mm’ye kadar. Taçyapraklar dar mızraksı, hafifçe kısa. Arka dudak (hipoçil) beyazımsı. Ön dudak (epiçil) yumurtamsı, kenarları fırfırlı, parlak menekşe renkli, koyu çizgili, kirli sarı renge solan, 15 × 12 mm’ye kadar. Mahmuz nahif, silindirik, aşağıya doğru asılı, yaklaşık 15 mm, yaklaşık yumurtalık kadar uzunlukta. Yumurtalık 30 mm’ye kadar; olgun kapsül 45 mm’ye kadar.
Çiçeklenme zamanı: (Nisan–)Mayıs–Temmuz.
Habitat (yaşam ortamı): İğneli ve karışık ormanlar, orman kenarları, gürgen (Carpinus L.) ve meşe (Quercus L.) çalılıkları, maki, kalkerli ve şistli toprak üzerinde, 350–2300 m.
Kaynak:
Renz J & Taubenheim G (1984). Limodorum abortivum (L.) Swartz, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 469.
Halk Betimi:
Ülkemizde “saçuzatan” ismiyle bilinen bu tür, Orta ve Doğu Avrupa, Batı Asya ve Akdeniz bölgesinde doğal olarak yetişir. 80 cm’ye kadar uzanan ve menekşe moru çiçekleri bulunan otsu rizomlu bir bitkidir. Saçuzatan herdemyeşil olan meşe, çam ve kestane ormanlarının açıklıklarında bulunur. Nisan ilâ Temmuz ayları arasında çiçeklenir.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/Limodorum_abortivum, Erişim Tarihi: 10.05.2017.
Anonim 2 (2017). http://ichn.iec.cat/Bages/alzinar/eLimodorum%20abortivum.htm, Erişim Tarihi: 10.05.2017.
Deniz İG (2012). Limodorum Boehm., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 637–638.