Lactuca serriola L. Eşekhelvası

Lactuca serriola L. - Eşekhelvası

Bilimsel Betim:

Dik, ikiyıllık, 25−150 cm. Gövde tüysüz, genellikle altta ± dikencikli, bazen oldukça belirgin. Yapraklar bir düzlemde dik duran, soluk yeşil, mumlu, değişken, genellikle ± çengel dişli-derin teleksi ve 2−8 yan loplu, genellikle yılankavî-küçük dişli, kirpikli-dikencikli, altta orta damar üzerinde zayıf ilâ kuvvetliye kadar dikencikli, lamina bazen nadiren kısa kıllı, diğer taraflar tüysüz, kulaksı; orta gövde yaprakları 3−16 × 1,5−7,5 cm. Çiçekdurumu yayık dallanmış, ± silindirik, bileşik salkım şeklinde, çok-kapitulumlu; kapitulum tepe hariç ± sapsız, tek veya küçük kümelerde; bırakteler ve çiçek sapları tüysüz. İnvolukrum 7−15 mm, meyvede çiçektekine oranla daha uzun; filariler 13−15, 3-serili, tüysüz, bazen morumsu. Çiçekler sarı veya soluk sarı, yaklaşık 1 cm, ağız etrafında yoğun tüylü. Kapçıklar (meyveler) 6,5−8 mm, soluk kahverengi, çok fazla dar damarlı, oldukça uzun beyaz tüylü ve nahif, soluk 3,5−5 mm gagalı. Sorguç beyaz, 4,5−6 mm.

 

Çiçeklenme zamanı: Temmuz−Eylül.

Habitat (yaşam ortamı): Otsu ve kayalık yamaçlar, tarla kenarları, nadas ve ekili tarlalar, 0−1750 m.

 

Kaynak:

Jeffrey C (1975). Lactuca serriola L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 778−779.

Halk Betimi:

Ülkemizde “eşekhelvası” ismiyle bilinen bu tür, İngiltere dahil Hollanda’dan güney ve doğuya doğru Orta ve Güney Avrupa’dan, Asya, Kuzey Afrika ve Himalayalar’a kadar yayılış gösterir. Sarı çiçeklere sahip, 150 cm’ye kadar boylanabilen, dik, ikiyıllık otsu bir bitkidir. Temmuz ile Eylül ayları arasında çiçeklerini açar, otlu ve kayalık yamaçlar, tarla kenarları, nadas ve ekili tarlalarda yetişir. “Lactuca”, “sütlü öze sahip” anlamına gelen Latince bir kelimedir.

 

References:

Anonim 1 (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Lactuca_serriola/, Erişim Tarihi: 21.01.2016.

Anonim 2 (2016). http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Lactuca+serriola/, Erişim Tarihi: 21.01.2016.

Ekim T (2012). Lactuca L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 179–181.