Hyoscyamus nigerL. Banotu

Hyoscyamus nigerL. - Banotu

Bilimsel Betim:

Salgılı-ülgerli tekyıllık veya ikiyıllık, gövdeler 20−100 cm. Yapraklar yumurtamsı-dikdörtgensi ilâ dikdörtgensi-mızraksıya kadar, 5−25 cm, loplar üçgensi-mızraksı, sivri, tabanda kısa bir yaprak sapına gittikçe daralan, gövde sapsız, gövdeyi saran. Çanak 10−15 mm, meyvede 20−40 mm, ortada daralmış, göbekli kısmı yoğun tüylü, dişler batıcı. Taç donuk sarı, mor ağsı, boğaz koyu mor, nadiren tamamen soluk, 25−35 mm. Sitamenler içkin. Anterler mor.

 

Çiçeklenme zamanı: Nisan−Ağustos.

Habitat (yaşam ortamı): Taşlık ya da kayalık yerler, hububat tarlaları, yol kenarları, atık alanlar, 0−2300 m.

 

Kaynak:

Baytop A (1978). Hyoscyamus niger L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 6: 454.

Halk Betimi:

Ülkemizde “banotu” ismiyle bilinen bu tür, Avrasya kökenli olup, günümüzde dünyanın birçok yerine yayılarak doğallaşmıştır. Soluk sarı çiçeklere sahip, 100 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık veya çokyıllık otsu bir bitkidir. Nisan ile Ağustos ayları arasında çiçeklerini açar ve taşlık veya kayalık yerler, hububat tarlaları, yol kenarları ve atık yerlerde yetişir.  Banotu aynı ailedeki diğer cinsler ve türler ile birlikte, "hyosiyamin" ilacının kaynağıdır. “Hyosiyamin”, tıbbi olarak spazmlar, peptik ülserler, irritabl bağırsak sendromu, divertikülit (divertikül iltihabı), pankreatit (pankreas iltihabı), kolik ve sistit (idrar yolu enfeksiyonu) gibi çeşitli gastrointestinal bozukluklara semptomatik rahatlama sağlamak için kullanılır. Ancak içerdiği zehirli alkaloitlerden dolayı tıbbi dozdan biraz daha yüksek miktarda alınması bilinç kaybına neden olabilir ve ölümle sonuçlanabilir.

 

Kaynaklar:

Anonim 1 (2018) https://en.wikipedia.org/wiki/Hyoscyamine/, Erişim Tarihi: 04.02.2018.

Anonim 2 (2016) https://en.wikipedia.org/wiki/Hyoscyamus_niger /, Erişim Tarihi: 06.11.2016.

Güner A (2012) Hyoscyamus L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 872.