Euphorbia helioscopia L. Feribanotu

Euphorbia helioscopia L. - Feribanotu

Bilimsel Betim:

Biryıllık, tüysüz ya da seyrek yumuşak kıllı, 40 cm’ye kadar uzanan otsu bitki. Gövdeler basit ya da tabanda 2’ye dallanmış, nadiren daha fazla. Gövde yaprakları tersyumurtamsı-kaşıksı, (0,5−)1−3,5(−4,5) × (0,3−)0,5−1,8(−2,5) cm, küt ilâ küçük girintiliye kadar, tabanda daralmış, üst yarısında testere dişli. Kol-yapraklar tersyumurtamsı. Kolcuk-yapraklar yamuk tersyumurtamsı, 0,5−3 × 0,4−2 cm, tabanda kısmen asimetrik. Yalancı şemsiye daralmış, yassıca. Kollar 5, üççatallı, sonrasında bir veya iki kez ikiçatallı; koltuksal kollar yok. Meyve üçloplu, 3,5 mm çapında, pürüzsüz. Tohumlar yumurtamsı, 2 mm, peteksi-ağsı, koyu kahverengi; karunkula yassı, enine yumurtamsı, parlak.

 

Çiçeklenme zamanı: Şubat−Haziran.

Habitat (Yaşam Ortamı): Kireçtaşı uçurumlar ve yamaçlar, frigana, akarsu kenarları, yıkıntılar, nadas tarlalar, atık yerler, yaklaşık 0−1400 m.

 

Kaynak:

Radcliffe-Smith A (1982). Euphorbia helioscopia L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 597.

Halk Betimi:

Ülkemizde “feribanotu” olarak bilinen bu tür, Avrasya’nın çoğu bölgesi ve Kuzey Afrika’da doğal yayılış gösterir. Sarımsı-yeşil renkte çiçeklere ve meyvelere sahip, 40 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık bir bitkidir. Şubat ile Haziran ayları arasında çiçeklerini açar, kireçtaşı uçurumlar ve yamaçlar, frigana, akarsu kenarları, yıkıntılar, nadas tarlalar ve atık yerlerde yetişir. Son derece zehirli bir ottur. Bununla birlikte, bitkinin özsuyunun karaciğer kanserine karşı durdurucu bir etkiye sahip olduğu fareler üzerindeki deneylerde gösterilmiştir.

 

Kaynaklar:

Anonim 1 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Euphorbia_helioscopia, Erişim Tarihi: 29.11.2015.

Anonim 2 (2015). http://www.novascotia.ca/museum/poison/?section=species&id=90, Erişim Tarihi: 29.11.2015.

Öztekin M (2012). Euphorbia L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 414–424.