Eryngium campestreL. var. virens (Link) Weins Yer Kestanesi

Eryngium campestreL. var. virens (Link) Weins - Yer Kestanesi

Bilimsel Betim:

Sert çokyıllık (monokarpik?), lisi yakalı. Gövde genellikle tek, 30−60 cm, silindirik, ortanın üstünden

genişce dallı. Taban yaprakları kalıcı, çevresi üç köşeli-yumurtamsı, 10−25 × 10−18 cm, derimsi, çoğunlukla üçlü iki kez az teleksi birincil bölmeler, loplarla ve kanatlı eksen diken diken dişli (genç yapraklar basit ilâ üç yaprakcıklı).Gövde yaprakları küçük, orta ve üsttekiler geniş neredeyse gövdeyi sarıcı dikenli kenarlı tabanda, çiçekdurumu çoğunlukla üç parçalı. Çiçekdurumu sarımsı-yeşil veya bazen mumlu, daha sonra genişçe yayık, yalancı şemşiyeli bileşik salkım; kapitulum çok sayıda, yumurtamsı- küremsi, 7−13 mm çapında. Bırakteler 5−6, şeritsi mızraksı ilâ bizsi, batıcı doğru, düz ve kenarlar aralıklı dikencikli, kapitilumun 1.5−3’katı kadar. Bırakteoller düz, çanak yapraklardan daha uzun. Merikarplar mızraksı çok sivri pullarla kaplı.

Çiçeklenme zamanı: Haziran−Eylül.

Habitat (yaşam ortamı): Orman açıklığı, taşlı tepe yanları, bozulmuş bozkır, nadas tarlalar, kumullar, 0−1800 m.

Kaynak:

Davis PH (1972). Eryngium campestre L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 4: 303.

Halk Betimi:

Ülkemizde “yer kestanesi” ismiyle bilinen bu tür, Orta ve Güney Avrupa ve Türkiye’de doğal olarak yetişir. Sarımsı-yeşil veya bazen yeşilimsi-mavi renkte çiçeklere ve dikenli beyazımsı-yeşil renkte yapraklara sahip, 60 cm’ye kadar boylanabilen tüysüz ve sert yapılı çokyıllık bir bitkidir. Haziran ve Eylül ayları arasında çiçek açar ve orman açıklıkları, taşlık yamaçlar, bozulmuş bozkırlar, nadasa bırakılmış tarlalar ve kumul tepelerde yetişir. Boğmaca, böbrek ve idrar yolu iltihaplarını tedavi etmek amacıyla Avrupa’da bitkisel ilaç olarak kullanılmıştır. Yer kestanesi özünün, Alzheimer hastalığının tedavisi için güçlü bir aday ilaç olabileceği ya da en azından bu hastalığın kötü etkilerini iyileştirebileceği veya geciktirebileceğine yönelik bazı bulgular vardır.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/Eryngium_campestre, Erişim Tarihi: 27.05.2017.

Anonim 2 (2017). http://vanherbaryum.yyu.edu.tr/flora/azortandir/eryngiumca/index.htm, Erişim Tarihi: 27.05.2017.

Hawas UW, Abou El-Kassem LT, Awad HM, Taie HAA (2013). Anti-Alzheimer,  Antioxidant  Activities  and  Flavonol  Glycosides  of  Eryngium campestre L.. Current Chemical Biology, 7, 188-195.

Menemen Y (2012). Eryngium L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 59–60.