Dactylis glomerataL. - Domuzayrığı
Bilimsel Betim:
Kaba, sert, yığın gövdeli çokyıllık ve kısa kertikli rizomlu. Gövdeler (10−)15−100 cm ya da daha fazla, dik ya da yatık, 2−3(−4) düğümlü; vejetatif sürgünler ± belirgin yassılaşmış. Dil (l−)2−8(−10,5) mm, sivri ya da yırtık. Yaprak ayaları dar şeritsi, 3−30(−40) cm × 0,5−5(−6) mm, mumlu veya donuk yeşil, az pürüzlü. Bileşik salkım 1−18 cm ve 7 cm’ye kadar uzayan ayrık dallı ya da değil, (Tüykiye’de) neredeyse sapsız başakçık demetlerinde sıklıkla yumurtamsı ilâ dikdörtgensiye kadar indirgenmiş. Başakçıklar 5−9 mm, demetlerde toplanmış, 2−5 çiçekli. Dışkavuzlar mızraksı ilâ yumurtamsıya kadar, uzun-sivri, alttaki (2,2−)3,5−6(−6,5) mm. İçkavuz mızraksı, alttaki 4−6(−7) mm, uçta sipsivri ya da derin girintili, küt ya da mukrolu veya neredeyse tepede 1,5 mm’ye kadar uzayan kısa aristalı. Anterler 1,8−4 mm.
subsp. glomerata
Çiçekdurumu tek taraflı değil, daha sert bileşik salkım dallı; yapraklar pörsük değil.
Çiçeklenme zamanı: Mayıs−Temmuz.
Habitat (yaşam ortamı): Çam (Pinus L.) ormanları, yamaçlar, tarlalar, yaklaşık 0−2300 m.
Kaynak:
Mill RR (1985). Dactylis glomerata L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 9: 510.
Halk Betimi:
Ülkemizde “domuzayrığı” olarak bilinen bu tür, Avrupa’nın çoğu bölgesinde, Asya’nın ılıman bölgelerinde ve Kuzey Afrika’da doğal olarak yetişir. Çokyıllık otsu bir bitkidir ve 100 cm’ye kadar boylanabilir. Mayıs ve Temmuz ayları arasında çiçek açar ve çam ormanları, dağ etekleri ve tarlalarda yetişir. Domuzayrığı türleri sığır, koyun, keçi, at ve diğer hayvanlar da dahil olmak üzere çiftlik hayvanları için günlük ideal yemler arasındadır. Hayvan otlatma için iyi bir seçenektir, sindirilmesi ve yetiştirilmesi kolay bir bitkidir. Demetler halinde büyür ve yayılışı hızlıdır, serin mevsim otu olarak çok uygundur.
Kaynaklar:
Anonim (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Dactylis_glomerata /, Erişim Tarihi: 15.03.2016.
Cabi E, Doğan M (2012). Dactylis L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 711–712.