Cynoglossum creticumMill. - Pisiktetiği
Bilimsel Betim:
İkiyıllık, 20−80 cm. Gövde ülgerli (ince uzun yumuşak tüylü) ilâ kaba tüylüye kadar, ± kalın, dik, basit. Yapraklar grimsi, havlı ilâ kaba tüylüye kadar, taban yapraklar laminayla birlikte eliptik ilâ dar mızraksıya kadar, (5−)9−12(−16) × (l−)1,5−3,5(−4) cm, yaprak sapı 1,5 cm’ye kadar, tepe küt; alt gövde yaprakları tabandakilere benzer, sapsız, üst taraftakiler oldukça küçük, tepe neredeyse sivri, tabanda sarıcı. Simöz bıraktesiz. Çanak ülgerli tüy örtülü, çiçekte 6−8 mm, meyvede 12 mm’ye kadar uzar. Taç pembe veya beyazımsı, daha sonra koyu mavi ağımsı damarlanmalı açık maviye döner, 8−9 mm, kısa çansı ilâ hunimsiye kadar, pullar neredeyse kare şeklinde. Fındıkçıklar yaklaşık 6 mm, kenarsız, yumurtamsı ilâ basık-küremsiye kadar, yoğun biçimde ve eşit olarak çapalı tüylü ve sırt yüzeyinde çapalı tüyler arasında tüberküllü.
Çiçeklenme zamanı: Mart−Temmuz.
Habitat (yaşam ortamı): Frigana, kireç taşları ve killi yamaçlar, kumlu kayalıklar, gölgelik bayırlar, yol kenarları, atık yerler, 0−1000 m.
Kaynak:
Riedl H (1978). Cynoglossum creticum Mill., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 6: 308.
Halk Betimi:
Ülkemizde “pisiktetiği” olarak bilinen bu bitki, Akdeniz Havzası’nda doğal olarak yetişen ikiyıllık çiçekli bitkilerdir. Çiçekleri pembe veya beyazımsı, daha sonra açık maviye döner ve koyu mavi ağımsı damarlanma gösterir. Yaprakları bazı hayvanlar için (örneğin sığır ve atlar için) toksiktir ve hayvanlar genellikle bitkiden kaçınmakla birlikte zehirlenme, bitkiyi içeren saman veya doğranmış yemle beslendiğinde ortaya çıkabilir. Çapaklar da sığır derisine bağlanabilir ve cilt tahrişine neden olabilir.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). http://keyserver.lucidcentral.org/weeds/data/03030800-0b07-490a-8d04-0605030c0f01/media/Html/Cynoglossum_creticum.htm, Erişim Tarihi: 22.12.2015.
Anonim 2 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Cynoglossum_creticum/, Erişim Tarihi: 22.12.2015.
Anonim 3 (2015). http://www.tubives.com/index.php?sayfa=1&tax_id=6518/, Erişim Tarihi: 22.12.2015.
Körüklü ST (2012). Cynoglossum L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 225.