Crepis sancta (L.) Bornm. Yaban Kıskısı

Crepis sancta (L.) Bornm. - Yaban Kıskısı

Bilimsel Betim:

Değişken, 65 cm’ye kadar uzayan genellikle gövdesiz tekyıllık, nahif kazık köklü, tüysüz, kılkılçıklı veya yoğun ülgerli, nahif salgılı tüylü veya değil. Gövde sıklıkla sıkapoz, kısmen yatık-yükselici ilâ dike kadar, 1−çok kapitulumlu. Yapraklar 17 × 4 cm’ye kadar, tersyumurtamsı-kaşıksı ilâ tersmızraksıya kadar, dişçikli ilâ ± derin teleksiye kadar, uç sivri veya küt, genellikle sert tüylü. Çiçekdurumu sapları 16 cm’ye kadar, yayık, yaysı-yükselici veya ± dik. Kapitulum (14−)30−60(−100)-çiçekli. İnvolukrum (4−)6−10(−12) mm uzunlukta; filariler az ilâ çoğa kadar, sıklıkla zarsı-kenarlı. Çiçek tablası kıl şeklinde palealı, olgun kapçıkları aşan, çok nadiren yok; çukurcuk kenarları tüysüz. Diller 3−9 mm, sarı, hafifçe pembe veya değil. Sitilus dalları koyu yeşil, parlak yeşil veya sarı. Kapçıklar 3.5−5(−7) mm, 2−3-şekilli, kesik veya yukarıya doğru daralmış fakat gagasız, dıştakiler (bazen yok) beyaz, basık, köşeli veya bariz şekilde kanatlı, içtekiler yeşilimsi veya kahverengi, silindirik, 8−10-damarlı veya çizgili, pürüzsüz veya sivri çıkıntılı. Sorguç çok ince, yumuşak, kalıcı, ± involukrumda içkin.

 

Çiçeklenme zamanı: (Şubat−)Mart−Temmuz(−Ağustos).

Habitat (yaşam ortamı): Ormanlık, kayalık volkanik ve kalkerli yamaçlar, yavşan (Artemisia L.) bozkırları, gür çimenlik yamaçları, kumlu killer, kumul tepeler, nadas tarlalar, 0−2450 m.

 

Kaynak:

Davis PH (1975). Crepis sancta (L.) Bornm., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 834.

Halk Betimi:

Ülkemizde “yaban kıskısı” olarak bilinen bu tür, Güney Avrupa, Güneybatı Asya ve Kuzeybatı Hindistan’da yayılış gösterir. Sarı renkli çiçeklere sahip, 65 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık bir bitkidir. Şubat ve Ağustos ayları arasında çiçek açar ve ormanlar, kayalık volkanik ve kalkerli yamaçlar, yavşan (Artemisia L.) bozkırları, gür çimenlik yamaçlar, kumlu killi alanlar, kumul tepeler ve nadas tarlalarda yetişir.

 

Kaynaklar:

Davis PH (1975). Crepis sancta (L.) Bornm., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 834.

Ekim T (2012). Crepis L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 150–154.