Cirsium vulgare (Savi) Ten. Yaygın Kangal

Cirsium vulgare (Savi) Ten. - Yaygın Kangal

Bilimsel Betim:

İkiyıllık, yaklaşık 50−150 cm. Gövde dallanmış, örümcekağsı tüylü, tüm bitki boyunca düğümaralarında veya çevresinde kanatlı. Orta gövde yaprakları dikdörtgensi, derin teleksi, yan loplar dişli, yaklaşık 3−6-çiftli, üçgensi ilâ dar üçgensiye kadar, yan ve tepe lopları 2−16 mm uzunlukta uç dikenli, yukarıda dikenli-sitrigoz, 0−3,3 mm kıllı, bunun dışında tüysüz; alt tarafta örümcekağsı ilâ kaba tüylüye kadar. Yan dallar 1−8, 1−6-kapitulumlu, en üst yapraklar 0−3, eşit veya involukrumdan daha kısa, ± involukrum teşkil eden. İnvolukrumlar dik, yumurtamsı, basık, küremsi veya geniş tersyumurtamsı, 20−50 mm. Filariler seyrek ilâ oldukça yoğun örümcekağsı, yaklaşık 9−11-serili; ortadakiler dik ve 2−2,5 × 0−2 mm uzunluğundaki tepe dikencikleri dahil ± dik ve 12−20 mm. Taç yapraklar pembemsi-mor ilâ mora kadar, 24−33 mm. Kapçıklar 3,5−4,5 mm. Sorguç 19−29 mm.

 

Çiçeklenme zamanı: Temmuz−Ekim.

Habitat (yaşam ortamı): Çam ormanları içindeki otlatılmış alanlar, yolkenarı bayırları, yamaçlar, akarsu kenarları ve kanallar, 0−2000 m.

 

Kaynak:

Davis PH & Parris BS (1975). Cirsium vulgare (Savi) Ten., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 397.

Halk Betimi:

Ülkemizde “yaygın kangal” ismiyle bilinen bu tür, Avrupa’nın çoğu bölgesinde, Batı Asya ve Kuzeybatı Afrika’da yetişir. Ayrıca, Kuzey Amerika, Afrika ve Avustralya’ya da sonradan yayılarak doğallaşmış ve bazı bölgelerde istilacı tür haline gelmiştir. Pembe-mor renkte çiçeklere sahip, 150 cm’ye kadar uzayabilen, ikiyıllık dikenli ve uzun boylu bir bitkidir. Temmuz ile Ekim ayları arasında çiçek açar ve çam ormanları içindeki otlak alanlar, yolkenarları, yamaçlar, akarsu kenarları ve kanallarda yetişir. Yaygın kangal İskoçya’nın ulusal çiçeğidir, ayrıca İskoç ve İngiliz hanedan özelliklerini anlatan semboller, logolar ve İngiliz para birimlerinde kullanılır.

 

Kaynaklar:

Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/Cirsium_vulgare, Accessed date: 16.11.2017.

Anonim 2 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/National_symbols_of_Scotland ,Accessed date: 16.11.2017.

Yıldız B (2012). Cirsium L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 141–146.