Carduus acanthoides L. Saka Dikeni

Carduus acanthoides L. - Saka Dikeni

Bilimsel Betim:

İkiyıllık, 30−100 cm, yeşil, tüysüz veya seyrek örümcekağsı. Gövde daralan kanatlarla sarılı, üçgensi veya mızraksı, hafifçe veya bariz dikenli loplu, yukarıda az ya da çok başlı bileşik salkım halinde dallanmış. Gövde yaprakları az teleksi, birincil bölmeler 2−3(−5)-parçalı, mızraksı, dikenli ve diken kenarlı loplu. Çiçeksapları kısa, dikenli-kanatlı ve çoğunlukla kapituluma kadar sıklıkla yapraklı. İnvolukrum neredeyse küremsi, 15−20 × 20−30 mm, seyrek örümcekağsı; filariler gevşek, dış ve ortadakiler mızraksı-şeritsi veya bizsi, tedricen kiremitvari ilâ neredeyse eşite kadar, 1-damarlı ve neredeyse yayık ilâ geriye kıvrık ve tepeye doğru dikencikli ve mukronat. Taçlar zigomorf, mor, 17−20 mm. Kapçıklar (meyveler) 3−4 mm; sorguç 11−13 mm.

 

subsp. acanthoides

Dış filariler ortadakilerin neredeyse ½’si kadar uzunlukta, her ikisi de bizsi ve 0,5−1,5 mm dikensi daralan; gövde kanatları sağlam yapılı 6 mm’ye kadar uzayan dikenli; dallar ya da çiçeksapları l−2(−3) cm, dikenli ve sıklıkla kapitulumya kadar yapraksı.

 

Çiçeklenme zamanı: Haziran−Temmuz.

Habitat (yaşam ortamı): Tarla kenarları ve yol kenarları, kil ve çakıl üzerinde, 0−1000 m.

 

Kaynak:

Davis PH (1975). Carduus acanthoides L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 430.

Halk Betimi:

Ülkemizde “saka dikeni” olarak bilinen bu tür, Avrupa ve Asya’da doğal olarak yetişir. Pembe-mor çiçeklere sahip, 1 metreye kadar boylanabilen ikiyıllık otsu bir bitkidir. Haziran ile Temmuz aylarında çiçeklerini açar ve tarla kenarları, yolkenarları, killi ve çakıllık alanlarda yetişir. Saka dikeni bozulmuş habitatlarda, örneğin aşırı otlatılmış meraları istila edebilir.

 

Kaynaklar:

Anonim (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Carduus_acanthoides, Erişim Tarihi: 06.01.2016.

Arabacı T (2012). Carduus L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 122–126.