Campanula glomerataL. subsp. hispida (Witasek) Hayek - Yumak Çanı
Bilimsel Betim:
Tüylü-kıllı çokyıllık bitki. Gövdeler 30−60(−80) cm, dik, basit, yapraklı, sıklıkla kırmızımsı. Yapraklar çok çeşitli boyutlarda ve formlarda. Taban ve alt gövde yaprakları yumurtamsı-dikdörtgensi veya yumurtamsı-mızraksı, nadiren dairesel-böbreksi, yüreksi, tabanda yuvarlak veya kamamsı, sivri veya küt uçlu, kütdişçikli veya düzensiz biçimde kütdişli-dişli, yaprak sapı 15 cm’ye kadar; üst taraftakiler daha küçük ve dar, sapsız, sıklıkla gövdeyi sarıcı. Çiçekler sapsız, sık koltuk kümelerinde dik ve tepede kesintili başaksı çiçekdurumu oluşturan baş şeklindeki kümeler halinde, nadiren sadece tepede baş şeklinde, üçgensi-yumurtamsı ilâ geniş yüreksiye kadar involukral bırakteli. Çanak lopları dik, mızraksı, 4−6(−10) mm, kıllı-tüylü. Taç silindirik-hunimsi, (12−)15−20(−25) mm, 1/3’üne kadar bölünmüş, menekşe-mavi ilâ eflatun-mavi kadar, dış yüzeyde tüysüz veya havlı. Sitilus içkin. Sitigmalar 3. Kapsül küremsi, 4−5 × 6−8 mm, havlı, tabanda 3 boşlukla açılan. Tohumlar dikdörtgensi, yassı, 1 × 0,4 mm, ve kahverengi, parlak.
Çiçeklenme zamanı: Haziran−Eylül.
Habitat (yaşam ortamı): Çalılar, orman kenarları, çayırlıklar, otlaklar, vs., yaklaşık 0−2700 m.
Kaynak:
Damboldt J (1978). Campanula glomerata L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 6: 18-19.
Halk Betimi:
Ülkemizde “yumak çanı” olarak bilinen bu bitki, Kuzey ılıman bölgede Avrasya’da ve Avrupa’dan Japonya’ya kadar doğal olarak yayılış gösterir. Bitkinin Latince adındaki “campanula” terimi çiçeğin çan şeklini belirtirken spesifik ad “glomerata”, çiçeklerin üst kısmındaki sıkı gruplandırmayı ifade eder. Tüylü, çokyıllık menekşe veya mavi renklerde çiçekleri olan otsu bir bitkidir. Bahçe bitkisi olarak yaygın kullanılır ve beyaz, pembe ve mor renkli çiçekleri değişkenlik gösterir.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Campanula_glomerata, Erişim Tarihi: 29.12.2015.
Anonim 2 (2015). http://practicalplants.org/wiki/Campanula_glomerata, Erişim Tarihi: 29.12.2015.
İkinci N (2012). Campanula L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 303–310.