Bifora radiansM.Bieb. Gısbana

Bifora radiansM.Bieb. - Gısbana

Bilimsel Betim:

Gövdeler 10−80 cm, içiboş. Taban yaprakları 2-teleksi, yumurtamsı, 10−14 × 3−6 cm, segmentler derince çentikli. Üst yapraklar 2−3-teleksi, segmentler ipliksi, 5−30 mm. Şemsiyeler terminal ve lateral. Kollar (2)−4−8, yaysı, yükselici, ± eşit, 1,5−2,5 cm. Bırakteler 0−1, ipliksi, 4−7 mm. Bırakteoller 0−2, ipliksi, 1−2,5 mm. Çiçek sapları 5−8 mm. Çiçekler erdişi veya erkek. Taç yapraklar ikiye yarık genellikle sadece bir lop gelişmekte; dış radyant 4−5 mm, içteki 1,5−2 mm. Anterler yeşil renkli. Meyveler her şemsiyecik için 2−3, buruşuk, taban yüreksi, uç az girintili, 2−3,5 × 4−7 mm.

Çiçeklenme zamanı: Nisan−Ağustos.

Habitat (yaşam ortamı): Genellikle kireçli atık alanlar ve tarla kenarları, 700−1800 m.

Kaynak:

Hedge IC & Lamond JM (1972). Bifora radians Bieb., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 4: 333.

Halk Betimi:

Ülkemizde “gısbana” olarak bilinen bu bitki Akdeniz, Türkiye, İran, Kafkasya, Kırım ve Karadeniz bölgesinde doğal olarak yayılış gösterir. Beyaz renkli çiçeklere sahip, 80 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık bir bitkidir. Nisan ve Ağustos ayları arasında çiçek açar ve kireçli atık alanlar ve tarla kenarlarında yetişir. Pek çok yemekte baharat olarak kullanılan bu bitkinin yapraklarından da lezzetli bir salata yapılır. Bu bitki, geleneksel Türk tıbbında mide rahatlatıcı ve gaz söktürücü olarak kullanılır. Doğubeyazıt (Ağrı)’ta, bitkinin toprak üstü kısımları gıdalara, özellikle çorbalara, koku vermek amacıyla kullanılır.

Kaynaklar:

Anonim 1 (2015). http://www.agroatlas.ru/en/content/weeds/Bifora_radians, Erişim Tarihi: 19.12.2015.

Anonim 2 (2015). https://gobotany.newenglandwild.org/species/bifora/radians, Erişim Tarihi: 19.12.2015.

Köroğlu A, Hürkul MM, Özbay Ö (2012). Antioxidant Capacity and Total Phenol Contents of Bifora radians Bieb. FABAD J.Pharm. Sci. 37(3): 123−127

Menemen Y (2012). Bifora Hoffm., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 50.