Arum euxinum R.R.Mill. (= Arum hygrophilum Boiss. subsp. euxinum (R.R.Mill.) Alpinar) - Nivik
Bilimsel Betim:
Yumru dikey. Yaprakların sapları (6–)15–20(–35) cm, sıklıkla morumsu renkli. Aya dikdörtgensi-teber şeklinde, 5–11 × 2–5(–6) mm, küt ilâ sivriye kadar uçlu, çok kısa taban loplu. Sıkapoz (10,5–)18–45 cm, her zaman saplardan daha uzun. Sıpatanın dış kısmı morumsu veya yeşilimsi mor renkli, tabanına doğru daha koyu renkli, mor kenarlı iç kısmı beyazımsı renkte, sıklıkla kukuletalı, 6,5–11 × 1,5–4 cm, tüp 1,5–3 cm, iç kısmı koyu mor renkli, aya yumurtamsı-mızraksı, sivri veya kısa sipsivri uçlu. Sıpadiks 4,5–7(–9) cm, sıpatanın 0,55–0,9 katı. Dişi çiçekdurumu 6–10 mm; alt verimsiz bölge (0,7–)2–3,7 mm; eril bölge 1,5–4 × 2–3,5 mm; üst verimsiz bölge 3–7 mm. Verimsiz filamentler kırmızımsı-mor veya kırmızımsı-menekşe renkli, alttakiler 2–3(–4) mm, üsttekiler (2,5–)4–5 mm. Apendiks sapsız, çok nahif, 2,5–4,5 cm × 1,5–2,2 mm.
Çiçeklenme zamanı: Nisan−Haziran.
Habitat (yaşam ortamı): Kayalık yerler, ormanlar, bataklık çayırlar, 300–1680 m.
Kaynak:
Mill RR (1984). Arum euxinum R.R.Mill, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 48.
Halk Betimi:
Ülkemizde “nivik” ismiyle bilinen bu tür, yalnızca Türkiye’de yayılışı olan ve ülkemizin endemik bitkilerinden biridir. Tabandan çıkan yürek şeklinde yaprakları, morumsu veya yeşilimsi-mor renkli bir yaprak içinde, üzerinde minik erkek ve dişi çiçeklerin yer aldığı bir koçandan oluşan çiçekleri vardır. Bu bitki de diğer yılanyastıklarında olduğu gibi oldukça zehirli bazı kimyasal bileşikleri içerir. Bu iğne şeklindeki kristal yapıdaki kimyasallar cilt, ağız, dil ve boğazı tahriş ederek boğazda şişme, solunum güçlüğü, ateşli ağrı ve mide rahatsızlığına neden olur. Ancak çiğken zehirli olan bu bitki ve diğer yılanyastıkları yapraklarının zararlı etkisi Anadolu’da suda ya da sütte kaynatılarak uzaklaştırılır ve yemeği yapılır.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/Arum_maculatum,/ Erişim Tarihi: 09.02.2017.
Alpınar K (2012). Arum L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (eds.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 86−88.