Anthyllis vulnerariaL. - Çobangülü
Bilimsel Betim:
Biryıllık, ikiyıllık veya çokyıllık. En alttaki yapraklar terminal bir yaprakçığa indirgenmiş, veya tekteleksi ve uç yaprakçık yan yaprakçıklardan çok daha büyük; üst yapraklar tekteleksi, uç yaprakçık yan yaprakçıklara ± eşit, veya daha büyük. Kapitulumlar çok-çiçekli, her kapitulum dıştakinin içtekine göre daha büyük ve daha derin bölündüğü 2 derin elsi bırakte tarafından taşınır. Çanak çiçeklenme zamanında ± şişmiş, uçta daralmış, 5 eşit olmayan dişli, ağız yamuk. Taç sarı, kırmızı, mor, turuncu, beyazımsı veya rengârenk. Bakla 1(−2)-tohumlu, 2 tohumlu olduğunda tohumlar arası hiç daralmaz.
subsp. boissieri (Sagorski ) Bornm.
Yapraklar yalnızca gövdenin alt kısmında bulunur; çanak kırmızı uçlu.
Çiçeklenme zamanı: Haziran−Temmuz.
Habitat (Yaşam Alanı): Kayalık yamaçlar, bayırlar, meralar, açık ormanlıklar, 450−3100 m.
Kaynak:
Cullen J (1970). Anthyllis vulneraria L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 3: 534−535.
Halk Betimi:
Ülkemizde “çobangülü” olarak bilinen bu tür, Türkiye ve Avrupa’da doğal olarak yetişir. Sarı, kırmızı, mor, turuncu, beyazımsı veya rengarenk çiçekleri bulunan, 40 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık, ikiyıllık veya çokyıllık otsu bir bitkidir. Haziran ve Temmuz ayları arasında çiçek açar ve kayalık yamaçlar, bayırlar, meralar ve orman açıklıklarında yetişir. Tür ismi “vulneraria”, “yara iyileştirici” anlamına gelir. Kökleri, yaprakları ve çiçekleri öksürük kesici, kanı durdurucu, müshil veya yara iyileştirici etkilere sahiptir. Bu bitki deri döküntüleri, yavaş iyileşen yaralar, küçük yaralar, kesikler ve morluklar için geçmişte ilaç olarak kullanılırdı.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2016). https:/en.wikipedia.org/wiki/Anthyllis_vulneraria/, Erişim Tarihi: 09.02.2016.
Anonim 2 (2016). http:/www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Anthyllis+vulneraria/, Erişim Tarihi: 09.02.2016.
Keskin M (2012). Anthyllis Adans., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 426.