Alisma plantago-aquaticaL. - Çobandüdüğü
Bilimsel Betim:
Bitki 15−100(−l50) cm. Yapraklar genellikle su üstünde; yaprak sapı çoğunlukla 7−15 cm, sulak alanda 50 cm’ye kadar; lamina 22 × 13 cm’ye kadar, genellikle 6−9 × 3−5 cm, yumurtamsı veya eliptik ilâ genişçe mızraksıya kadar (uzunluğun genişliğe oranı 1,5−3,5/1’dir), ± tepede sivri, neredeyse yüreksi ilâ küte kadar veya tabanda daralan. Yüzücü yapraklar ± genişçe mızraksı ilâ yumurtamsıya kadar, tabanda genişçe daralan. Çanakyapraklar 2−3 mm. Taçyapraklar beyaz veya pembe renkli, 3,5−6,5 mm, ± küt. Anterler eliptik, yaklaşık 1 mm. Sitiluslar 0,5−1,5 mm, ipliksi, ± düz, üst tarafın 1/8−1/5’i kadarı sitigmalı. Kapçıklar (meyveler) 2−3 mm, eliptik, kalın donuk lateral perikarplı.
Çiçeklenme zamanı: Haziran−Eylül.
Habitat (yaşam ortamı): Göl ve nehir kıyıları, sulama kanalları, bataklıklar, nemli topraklar veya sığ sular, 0−2300 m.
Kaynak:
Uotila P (1984). Alisma plantago-aquatica L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 8: 7.
Halk Betimi:
Ülkemizde “çobandüdüğü” olarak bilinen bu tür, Avrupa ve Asya’da doğal olarak yetişen çokyıllık, sucul çiçekli bitkilerdir. Beyaz, soluk pembe veya menekşe mor rengindeki çiçeklerini ikindi vakti açıp akşam karanlığında kapatır. Uzun yıllar su içinde canlı kalabilirler. Rizomları genellikle idrar söktürücü olarak kullanılır, ancak uzun süre kullanımı mide ve bağırsak iltihabına neden olabilir. Ayrıca zengin nişastaya sahip olduğu için kökleri bazı ülkelerde yenilmektedir.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Alisma_plantago-aquatica, Erişim Tarihi: 19.12.2015.
Anonim 2 (2015). http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/alisma-plantago-aquatica-common-water-plantain, Erişim Tarihi: 19.12.2015.
Anonim 3 (2015). http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Alisma+plantago-aquatica, Erişim Tarihi: 19.12.2015.
Ekim T (2012). Alisma L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 20.