VINCAL. - CEZAYİR MENEKŞESİ
Bilimsel Betim:
Alçak sürünücü, herdem yeşil veya yaprak döken çokyıllık yarı çalılar veya otsu bitkiler. Yapraklar karşılıklı. Çiçekler büyük, uzun çiçeksapları üstündeki yaprak koltuklarında tek. Taç hunimsi, boğazda tırnak yok, ama sitamenlerin bağlandığı noktanın yukarısında bir tüy bölgesi ve tabanda yayık taç loplarının bağlandığı zayıf bir kabarık çizgi mevcut. Sitamenler içkin, taç tüpünün yaklaşık üst yarısına kadar bağlı; filamentler kısa, ileri geri kıvrık; Anterler uçta yassı dil benzeri tırnaklı. Tabla bezeleri 2. Tohumlar tüysüz, dikdörtgensi, püskülsüz.
Kaynak:
Stearn WT (1978). Vinca L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 6: 161.
Halk Betimi:
Çiçekli bitkilerden oluşan bu cins ülkemizde “cezayir menekşesi” ismiyle bilinir ve Avrupa, Kuzeybatı Afrika ve Güneybatı Asya’da doğal olarak yetişir. Dünyada yaklaşık olarak 5 türü ve ülkemizde 4 türü (5 takson) bulunur. İki türü “cezayir menekşesi (Vinca major L.)” ve “rozet çiçeği (Vinca minor L.) herdem yeşil ve yoğun çiçekli olduğu için süs bitkisi olarak yaygın yetiştirilir. Bitkinin küçük ve hızlı yayılan bir bitki olması nedeniyle yer örtücü olarak peyzajda kullanılır. Bitkinin farklı yaprak, çiçek, boyut ve tipte birçok kültür çeşidi mevcuttur. Kemoterapide kullanılan bazı ilaçlardaki "vinkristin" ve "vinblastin" denilen bitki ektraktları “Vinca rosea L. (bugünkü adıyla Catharanthus roseus (L.) G.Don)”dan elde edilir ve bazı lösemiler, lenfomalar ve çocukluk çağı kanserlerinin tedavisinde kullanılır. Ayrıca kan basıncını düşürmek, şeker hastalarının şeker seviyelerini düşürmek için kullanılır.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2015). http://www.gardenersnet.com/flower/vincaperiwinkle.htm/, Erişim Tarihi: 21.12.2015.
Anonim 2 (2015). https://en.wikipedia.org/wiki/Vinca/, Erişim Tarihi: 21.12.2015.
Anonim 3 (2015). http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Apocynaceae/Vinca/ Erişim Tarihi: 21.12.2015.
Güner A (2012). Vinca L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 84−85.
