PHLOMISL. - ÇALBA
Bilimsel Betim:
Çokyıllık otlar veya küçük çalılar, cılız tüylü veya kaba tüylü, bezeli veya değil; tüyler yıldızsı ilâ dallanmışa kadar. Yapraklar bölünmemiş, dümdüz veya kütdişli-dişli. Yalancı çevrel çiçekdurumları (vertisillasterler) az ilâ çok-çiçekliye kadar, sık veya çiçek (floral) yapraklarının koltuklarında aralıklı; bırakteoller yok veya az ilâ çoğa kadar sayıda, bizsi ilâ yumurtamsıya kadar. Çanak tüpsü veya dar çansı, 5−10-damarlı, 5 dişli, dişler eşit veya değil. Taç 2-dudaklı, mor, pembe veya sarı (bazen üst dudak kahverengimsi), tüp çanağı aşmaz, içte halkalı veya tüysüz, üst dudak külahlı, derin girintili, alt dudak yayık, 3-loplu. Sitamenler 4, içkin veya taşkın; anterler çiftler halinde, tekalar birbirinden uzaklaşan (divergent); sitilus dalları eşit değil. Fındıkçıklar üçköşeli, tüysüz veya havlı.
Kaynak:
Huber-Morath A (1982). Phlomis L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 102.
Halk Betimi:
Ülkemizde “çalba” ismiyle bilinen bu cins, Akdeniz Bölgesi’nden doğuya doğru Orta Asya ve Çin’e kadar doğal olarak yayılış gösterir. Dünyada yaklaşık 113 türü ülkemizde ise 46 türü (55 takson) bulunur. Cins ismini Yunanca’da “alev” anlamına gelen “Phlomis” kelimesinden almış ve yapraklarının eski zamanlarda lamba fitilleri olarak kullanılmasına ithafen verilmiştir. Otsu, yarı çalımsı ve çalılardan oluşan, genellikle yoğun tüylü bitkilerdir ve mor, pembe veya sarı renkte çiçeklere sahiptirler.
Kaynaklar:
Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/Phlomis, Erişim Tarihi: 22.08.2017.
Anonim 2 (2017). http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Lamiaceae/Phlomis/, Erişim Tarihi: 22.08.2017.
Dadandı MY (2012). Phlomis L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, pp. 570–573.
.JPG)