PETASITES Mill. - VEBAOTU
Bilimsel Betim:
Çokyıllık, rizomlu, otsu bitkiler, subdioik. Yapraklar çoğunlukla tabanda, çiçeklerle aynı zamanda veya çiçeklerden sonra gelişir ve çiçeklenme sonrası boyutlarını arttırmaya devam eder. Çiçekdurumu bileşik salkım. Kapitulum heterogam, tabla şeklinde. İnvolukrum çansı; filariler 1−3-serili. Çiçek tablası yassı, çıplak. “Erkek” kapitulum birkaç ipliksi dişi çiçek ve işlev bakımından erkek olan birçok tüpsü çiçekle birlikte; “dişi” kapitulum birkaç verimsiz tüpsü çiçek ve birçok ipliksi dişi çiçekle birlikte. Çiçekler kırmızımsı-menekşe ilâ beyaza kadar. Kapçıklar (meyveler) silindirik, tüysüz, damarlı. Sorguç tüyleri az pürüzlü.
Kaynak:
Matthews VA (1975). Petasites Miller, Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 5: 169.
Halk Betimi:
Ülkemizde “vebaotu” olarak bilinen bu cins, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’da doğal olarak yetişir. Dünyada 19 türü bulunan bu cinsin ülkemizde 2 türü (2 takson) bulunur. Bu bitkiler kalın, sürünücü yeraltı rizomları ve büyük ışgın (Rheum ribes L.) benzeri yaprakları olan çokyıllık bitkilerdir. Vebaotu 2000 yıldan beri ateş, akciğer hastalıkları, spazmlar ve ağrı gibi çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Günümüzde, vebaotu özütü migren ağrılarının önlenmesinde ve alerjik rinitin tedavisinde kullanılmaktadır. Preparatları dikkatli ve tam olarak saflaştırılmadıklarında özütler, "pirolizidin alkaloidler" adı verilen karaciğer için toksik olan ve kansere neden olabilecek zararlı kimyasallar içerebilir. Bu nedenle, özellikle hamilelik ve emzirme dönemlerinde vebaotlu gıda takviyeleri önerilmemektedir.
References:
Anonim 1 (2017). https://en.wikipedia.org/wiki/Petasites, Erişim Tarihi: 22.06.2017.
Anonim 2 (2017). http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Compositae/Petasites/, Erişim Tarihi: 22.06.2017
Ekim T (2012). Petasites Mill., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 185–186.
.JPG)