Marrubium vulgareL. - Karaderme
Bilimsel Betim:
Dik, az-dallanmış çokyıllık. Gövdeler 20−60 cm, yoğun cılız tüylü, altta beyazımsı, üstte grimsi. Yapraklar saplı, yumurtamsı ilâ küremsiye kadar, kaba iki kez kütdişli, her iki yüzeyi yıldızsı tüylerle kaplı, altta beyazımsı veya grimsi, üstte koyu grimsi-yeşil. Yalancı çevrel çiçekdurumları (vertisillasterler) çok-çiçekli; bırakteoller çanak tüpü kadar veya daha uzun. Çanak tüpü 3,5−4,5 mm, yoğun yıldızsı tüylü; dişler (5−)10, yayık, çengelsi veya zembereksi, ± eşit, 1,5−2 mm, uzunluğunun 1/2−2/3’ü kadar yıldızsı-cılız tüylü. Taç beyaz veya krem, dışı yoğun yıldızsı-cılız tüylü, üst dudağın içi ± tüysüz. Fındıkçıklar grimsi-kahverengi, yaklaşık 2 mm.
Çiçeklenme zamanı: Nisan−Ağustos.
Habitat (yaşam ortamı): Yol kenarları, kireçli bayırlar, bozkırlar, aşınmış tepeler, vs., 0−1400 m.
Kaynak:
Cullen J (1982). Marribium vulgare L., Şu eserde: Davis PH (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Edinburgh University Press, Edinburgh, 7: 168.
Halk Betimi:
Ülkemizde “karaderme” olarak bilinen bu tür, Avrupa, Kuzey Afrika, Güneybatı ve Orta Asya’da doğal olarak yetişir. Beyaz renkli çiçeklere sahip, 60 cm’ye kadar boylanabilen, gri-yapraklı çokyıllık otsu bir bitkidir. Nisan ve Ağustos ayları arasında çiçek açar ve yol kenarları, kireçli bayırlar, bozkırlar ve aşınmış tepelerde yetişir. MÖ 1. yüzyılda solunum hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır. “Marrubiin” adı verilen uçucu yağı güçlü antimikrobiyal ve antikanser özelliklere sahiptir.
Kaynaklar:
Anonim (2016). https://en.wikipedia.org/wiki/Marrubium_vulgare, Erişim Tarihi: 14.02.2016.
Dirmenci T (2012). Marrubium L., Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul, s. 559–561.